TURF!

TURF
Het delven van veen was honderden jaren een lucratieve bezigheid. In de vorm van turf was het de belangrijkste brandstof toen hout steeds schaarser werd. Turf als brandstof maakte de bevolkingsgroei en de industrialisatie mogelijk, zonder turf was er geen Gouden Eeuw geweest. Er kwam steeds meer vraag naar turf en er kon met de verkoop en het vervoer veel geld verdiend worden. Turf werd niet voor niets het “Bruine Goud” genoemd. In Friesland begon de vervening in de 2de helft van de 16e eeuw vanuit Heerenveen. De vervening heeft nogal wat betekend en teweeggebracht op het gebied van de natuur en  de bewoners. Niet voor niets vond Domela Nieuwenhuis een grote voedingsbodem bij de veenarbeiders voor zijn sociale opvattingen.

De commerciële turfwinning in Nederland stopte in de jaren ’60. Maar nog altijd wordt turf gebruikt als potgrond in de tuinbouw. De turf komt nu o.a. uit de Baltische staten, Zweden en Finland, Duitsland en Canada.

In het kader van duurzame energie en met het oog op het milieu worden onderzoeken gedaan hoe er turf gewonnen kan worden zonder de bodem uit te putten en schade toe te brengen aan flora en fauna: Moerassen worden gerestaureerd en het is mogelijk zo te vervenen dat het veen ook weer aan kan groeien.

Maar turf wordt ook gebruikt door kunstenaars:  peat art en beelden van kienhout (bogwood); turf kan worden  gebruikt in de gezondheidszorg: turf heeft de eigenschap straling te neutraliseren en doodt bacteriën; turfvezels kunnen worden gebruikt om textiel van te maken.

Museum Opsterlân wil de komende jaren een plek zijn waar gekeken en gezocht wordt naar oude maar vooral ook naar nieuwe mogelijkheden met turf als grondstof: met kinderen en volwassenen, met kunstenaars, studenten en mensen uit het bedrijfsleven.

Vanaf 2016 zal TURF het centrale thema zijn in Museum Opsterlân met in 2018 een spetterend TURFestival?